Atopowe zapalenie skóry (AZS) to przewlekła, nawrotowa choroba zapalna skóry, której objawy – takie jak świąd, suchość, zaczerwienienie i łuszczenie – potrafią znacznie obniżyć jakość życia. Choć medycyna konwencjonalna skupia się głównie na leczeniu objawowym, coraz więcej osób sięga po naturalne metody wspomagające terapię. W tym wpisie przyjrzymy się, jak zioła, zdrowa dieta oraz holistyczne podejście do organizmu mogą wspierać leczenie AZS – w oparciu o badania naukowe i wiedzę wybitnych fitoterapeutów: dr. Henryka Różańskiego i prof. Aleksandra Ożarowskiego.
1. AZS a stan zapalny – rola diety
Wspólnym mianownikiem wszystkich terapii wspierających leczenie AZS jest redukcja stanu zapalnego oraz wsparcie bariery naskórkowej. Dieta odgrywa tu kluczową rolę. W badaniach zauważono, że spożywanie pokarmów bogatych w kwasy omega-3 (np. tłuste ryby, siemię lniane, olej lniany) może łagodzić objawy AZS dzięki działaniu przeciwzapalnemu.
Co warto ograniczyć lub wyeliminować:
- produkty wysokoprzetworzone,
- cukier,
- gluten (u niektórych osób może nasilać objawy),
- nabiał (częsty alergen u dzieci z AZS).
Co warto wprowadzić:
- warzywa i owoce bogate w antyoksydanty (np. jagody, brokuły, jarmuż),
- fermentowane produkty (kefir, kiszonki – dla odbudowy mikrobioty),
- zioła wspierające wątrobę i detoksykację (np. ostropest plamisty).
2. Ziołolecznictwo w AZS – podejście dr. Różańskiego
Dr Henryk Różański, znany lekarz i fitoterapeuta, propaguje stosowanie roślin o działaniu przeciwzapalnym, immunomodulującym i przeciwświądowym. Jego podejście opiera się na pracy z całym organizmem, nie tylko z objawami.
Zioła polecane przez dr. Różańskiego w AZS:
- Ziele przywrotnika (Alchemilla vulgaris) – działa ściągająco, przeciwzapalnie, regenerująco.
- Korzeń łopianu (Arctium lappa) – wspomaga detoksykację organizmu i pracę skóry.
- Kora dębu (Quercus cortex) – silnie ściągająca, idealna do okładów i kąpieli.
- Kwiat nagietka – regeneruje skórę, łagodzi stany zapalne i świąd.
Zalecane są zarówno formy doustne (napary, wyciągi), jak i zewnętrzne (maści, kąpiele, okłady).
3. Tradycja Ożarowskiego – fitoterapia z pokolenia na pokolenie
Prof. Aleksander Ożarowski był pionierem współczesnego polskiego ziołolecznictwa. W swoich publikacjach wskazywał, że choroby skóry są często odbiciem problemów wątroby, nerek i układu pokarmowego.
Zalecane przez niego zioła i mieszanki:
- Ziele fiołka trójbarwnego – tzw. „oczyszczająca krew”, szczególnie przy skazach białkowych.
- Ziele rdestu ptasiego, krwawnika, pokrzywy – wspomagają usuwanie toksyn i poprawiają przemianę materii.
- Kwiat bzu czarnego i kwiat lipy – działają przeciwzapalnie i wspomagają układ odpornościowy.
Ważne było też dla niego regularne oczyszczanie organizmu (np. kuracje ziołowe trwające 3–6 tygodni z przerwami), a także wsparcie układu trawiennego przy pomocy ziół żółciopędnych (np. mniszek lekarski, karczoch, krwawnik).
4. Zioła w terapii zewnętrznej – kąpiele i maści
Kąpiele z dodatkiem ziół to skuteczny sposób na łagodzenie objawów AZS. Szczególnie pomocne są:
- kora dębu, liść orzecha włoskiego, rumianek, kwiat nagietka – działają przeciwzapalnie i łagodzą świąd.
- Maści z dodatkiem lanoliny, oleju z nagietka, maceratu z dziurawca – regenerują naskórek i zmniejszają podrażnienia.
5. Podsumowanie – AZS to nie wyrok
Włączenie fitoterapii i naturalnych metod leczenia do codziennej pielęgnacji i terapii AZS może znacząco poprawić komfort życia pacjentów. Kluczowe jest podejście holistyczne – skupienie się nie tylko na skórze, ale na całym organizmie. Dieta, zioła, oczyszczanie organizmu i dbałość o mikrobiotę to filary naturalnego wsparcia w walce z AZS.
Pamiętaj jednak: każdą terapię – nawet ziołową – warto skonsultować z lekarzem lub doświadczonym fitoterapeutą, szczególnie w przypadku dzieci i osób przewlekle chorych.